Бүгүн кутурҕан күнэ

1941 сыллаахха бэс ыйын 22 күнүгэр хаанымсах фашистскай халабырдьыттар Ийэ дойдубутугар биллэрбэккэ эрэ эмискэччи саба түспүттэрэ, уу нуурал олохпутун аймаабыттара, хаанынан, харах уутунан көмпүттэрэ.  Ол кэмтэн ыла номнуо 82 сыл ааста… Бүгүн дойдубутугар кутурҕан уонна өйдөбүнньүк күнэ бэлиэтэнэр.
Төһөлөөх эдэркээн дьон олохторун уоттаах сэрии алдьаппыта буолуой, төһөлөөх ийэ-аҕа оҕотун сүтэрэн ытаабыта-соҥообута буолуой… Сэриигэ барбыт уолаттар отой эдэркээн оҕолор этилэр, кинилэр  инники олохторо саҥа саҕаланан эрэрэ…
Биһиги нэһилиэктэн,3 холкуостан, холбоон 212 эр дьоно уоттаах сэриигэ ыҥырыллан барбыттар:
Ворошилов аатынан холкуостан (Күрүө Таас) - 38 киһи; Тельман аатынан холкуостан (2-с Хаптаҕай, Улуу Тоҕой)-52 киһи ыҥырыллан барбыт; Молотов аатынан холкуостан (Лоомтука) -122 киһи. Бу кыракый холкуостартан маннык элбэх киһи ыҥырыллан барбыта саныырга олус ыарахан. Аҥардас 28 дьиэ кэргэнтэн 67 киһи ыҥырыллыбыт, бу ини-биилэр уонна ыал аҕалара.

Ыҥырыллан барбыт дьоммутуттан 102 киһитэ эргиллэн кэлбиттэр, онтон 110 киһи төрөөбүт буордарыгар, дойдуларыгар, дьонноругар төннөн кэлбэтэхтэр. Сураҕа суох сүппүттэр 36 киһи, сэриигэ сырдык тыыннарын толук уурбуттар -74 киһибит. Бу бэлиэтээһиннэри быйыл Кыайыы 80 сылыгар ананан тахсыбыт саҥа кинигэҕэ булан көрүөххүтүн, ааҕыаххытын сөп.

Бу күн бары курутуйабыт. Курутуйабыт алаһа дьиэтигэр төннүбэтэх саллаакка, курутуйабыт сэрии аччык сылларыгар суорума суолламмыттарга, курутуйабыт оҕолорун сүтэрбит ийэлэргэ-аҕаларга, курутуйабыт дьоллоох оҕо саастарыттан маппыт оҕолорго…

Туох да умнуллубат, ким да умнуллубат.